Nhật Bản đang trải qua giai đoạn thiếu hụt lao động trầm trọng nhất trong gần 25 năm qua. Và đây là một trong những vấn đề cấp thiết mà nước này phải giải quyết để đạt mục tiêu tăng trưởng kinh tế bền vững.
Rào cản trong phát triển kinh tế
Nội dung bài viết
Theo báo cáo kinh tế và tài chính năm 2017 mới được Chính phủ Nhật Bản công bố thì tình trạng thiếu hụt lao động là một trong những hạn chế chính mà quốc gia này cần phải khắc phục để có thể đạt được mục tiêu tăng trưởng ổn định, đồng thời tạo cơ hội nâng cao năng suất lao động và xóa bỏ tình trạng lạm phát.
Hiện phụ nữ và người già của xứ sở hoa anh đào đã tham gia nhiều hơn vào các hoạt động lao động sản xuất nhưng nhìn chung lực lượng lao động vẫn còn thiếu. Theo báo cáo này, dù kinh tế Nhật Bản đang trải qua thời kỳ phát triển dài thứ ba trong lịch sử những sức tiêu dùng vẫn rất yếu mà nguyên nhân chủ yếu là do mức tăng lương thấp.
Bên cạnh đó, năng suất làm việc tại Nhật Bản vẫn ở mức thấp hơn so với các quốc gia phát triển khác nên nước này cần đẩy mạnh các biện pháp cải cách lao động như cắt giảm thời gian làm việc, xóa bỏ phân biệt lao động dài hạn và lao động thời vụ, đồng thời tích cực ứng dụng các công nghệ tiên tiến.
Hồi tháng 2/2017, tỷ lệ thất nghiệp của Nhật Bản lần đầu tiên đã giảm xuống dưới 3% kể từ năm 1994. Bất chấp những tín hiệu này, mức tăng trưởng lương tại Nhật Bản vẫn không cải thiện nhiều. Do các công ty vẫn chần chừ trong quyết định “mở hầu bao” để tăng lương cho nhân viên do lo ngại những rủi ro và chưa thực sự tin tưởng vào tương lai phát triển kinh tế. Kéo theo đó, chỉ số tiêu dùng cá nhân cũng hết sức khiêm tốn.
Vì vậy, Chính phủ Nhật Bản cho rằng cần phải nâng cao niềm tin của người dân, đặc biệt là các thế hệ trẻ về triển vọng trong việc làm và thu nhập.
Hiện Thủ tướng Nhật Bản Sin-dô A-bê cũng đang theo đuổi nhiều biện pháp để cải cách lao động và coi đầu tư cho nhân lực là chìa khóa giúp thúc đẩy nền kinh tế. Ông Sin-dô A-bê cũng luôn chủ trương kêu gọi các doanh nghiệp tăng mức chi trả cho nhân viên.
Xem thêm: QUY TRÌNH thủ tục đi xuất khẩu lao động Nhật Bản CHUẨN nhất
Tăng tuổi về hưu
Chính phủ Nhật Bản quy định tuổi nghỉ hưu là 65 tuổi, vốn đã khá cao so với các quốc gia khác. Nhưng tỷ lệ sinh đẻ ngày càng thấp cùng với tình trạng lão hóa dân số diễn biến nhanh khiến Nhật Bản phải đối phó với vấn đề thiếu hụt nhân lực trầm trọng.
Trước tình trạng dân số già hóa và tỷ lệ sinh sản giảm sút. Mới đây, một nhóm bác sĩ Nhật Bản đã đề xuất ý tưởng thay đổi định nghĩa về “người già” và tăng tuổi về hưu lên 75 tuổi, điều này nhằm khuyến khích những người từ 65 tới 74 tuổi tiếp tục làm việc và cống hiến. Theo đề xuất mới, độ tuổi từ 65 tới 74 sẽ là tiền cao tuổi, từ 75-90 tuổi mới là cao tuổi.
Bác sĩ Y-a-xuy-ô-si Ô-u-chi, Cựu Chủ tịch Hội Người cao tuổi Nhật Bản, một trong những người đề xuất dự thảo mới khẳng định: “Nhiều người ở tuổi 60 hay 65 bị buộc phải về hưu trong khi họ vẫn cảm thấy hoàn toàn khỏe mạnh. Những người này vốn quen với việc hỗ trợ người khác nay bỗng dưng phải sống phục thuộc. Chúng tôi nghĩ kiểu tư duy này đã quá lạc hậu”.
Bên cạnh đó, hơn nửa số công ty ở Nhật Bản có kế hoạch nâng cao tuổi lao động lên nhằm bù đắp tình trạng thiếu hụt nhân lực và tận dụng được kinh nghiệm cùng kiến thức chuyên môn của các bậc tiền bối.
Theo kết quả khảo sát mới đây của hãng tin Reuters, được thực hiện tại 549 cơ quan ở Nhật Bản, khoảng 60% số công ty dự định sẽ nâng tuổi về hưu của nhân viên. “Rất khó để tìm được những người lao động trẻ tuổi; chúng tôi không thể tránh được việc phải nâng tuổi lao động lên”, một công ty được khảo sát cho biết.
Với quốc gia có dân số già hóa như Nhật Bản, tình trạng thiếu hụt lao động đang trở thành vấn đề vô cùng nan giải. Nâng tuổi nghỉ hưu đang là giải pháp được nhiều người đưa ra với hy vọng có thể tháo gỡ vấn đề này.
