Khoảng thời gian làm việc sắp kết thúc, nhiều lao động Việt đứng trước câu hỏi: “hết hợp đồng nên về Việt Nam hay ở lại Nhật”. Đây không chỉ là một quyết định đơn giản, mà là bước ngoặt quan trọng sau nhiều năm lao động và sinh sống tại Nhật. Mỗi lựa chọn đều mang theo những cơ hội và thử thách riêng. Đòi hỏi người lao động phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định.
Các lựa chọn hợp pháp để tiếp tục ở lại Nhật
Nội dung bài viết
Sau khi hoàn thành hợp đồng thực tập sinh 3 năm, người lao động có thể ở lại Nhật hợp pháp theo diện: gia hạn visa 2 năm, chuyển sang visa Tokutei Ginou, diện visa kỹ sư,…
Mỗi hình thức đưa ra điều kiện riêng, song điểm chung là người lao động phải tuân thủ đúng quy trình chuyển đổi tư cách lưu trú và đảm bảo hồ sơ, giấy tờ hợp lệ. Đây là những con đường hợp pháp giúp bạn tiếp tục phát triển sự nghiệp tại Nhật, vừa nâng cao tay nghề, vừa ổn định cuộc sống.
Những quyền lợi và cơ hội khi quay về Việt Nam
Khi trở về Việt Nam, người lao động được hưởng nhiều quyền lợi hợp pháp và cơ hội rộng mở. Nhờ kinh nghiệm, tác phong và tiền tích lũy trong thời gian làm việc tại Nhật. Đây chính là nền tảng vững chắc để bạn tiếp tục ổn định cuộc sống và công việc. Cụ thể như sau:
Nhận lại tiền Nenkin
Nhiều bạn TTS khi mới sang Nhật chưa hiểu rõ về Nenkin nhưng đến khi về nước mới thấy giá trị thực sự của khoản này.
Ví dụ: bạn Trịnh Đình Hòa làm việc ở tỉnh Hiroshima đủ 3 năm, sau khi về Việt Nam được hướng dẫn làm hồ sơ nhận Nenkin lần 1 và lần 2. Tổng cộng, bạn nhận lại gần 60 triệu đồng.
👉 Tìm hiểu: Nenkin là gì? Cách lấy tiền Nenkin nhanh và không mất phí
Cơ hội làm việc tại doanh nghiệp Nhật ở Việt Nam
Sau khi về nước, TTS có kinh nghiệm làm việc và năng lực ngôn ngữ thường được các doanh nghiệp Nhật tại Việt Nam ưu tiên tuyển dụng.
Câu chuyện thực tế của bạn Nguyễn Bích Thủy đã ứng tuyển thành công vị trí trợ lý sản xuất tại một công ty Nhật ở KCN Thăng Long – Hà Nội. Nhờ hiểu cách làm việc kỷ luật, lợi thế tiếng Nhật giao tiếp, Thủy nhanh chóng được tăng lương và thăng chức quản lý nhóm sau 1 năm.
Khởi nghiệp hoặc phát triển nghề tự do
Không ít TTS trở về nước đã tự khởi nghiệp bằng chính kỹ năng tay nghề tích lũy được trong thời gian làm việc bên Nhật.
Ví dụ: TTS Đỗ Anh Dũng – từng tham gia đơn cơ khí tại tỉnh Shizuoka, sau khi hoàn thành 3 năm trở về quê Nghệ An. Dũng quyết tâm mở một xưởng cơ khí nhỏ chuyên gia công, hàn chi tiết máy cho khu công nghiệp gần nhà. Nhờ áp dụng quy trình làm việc kiểu Nhật, cẩn thận trong từng khâu. Xưởng của Dũng nhanh chóng xây dựng uy tín, được nhiều doanh nghiệp địa phương đặt hàng và ngày một phát triển.
Trở thành giảng viên, phiên dịch, tư vấn XKLĐ
Một số bạn TTS lựa chọn làm phiên dịch, hướng dẫn học viên hoặc tư vấn XKLĐ cho các bạn đang chuẩn bị sang Nhật làm việc.
Bạn Hoàng Thanh Mai khi về nước đã thuận lợi ứng tuyển vào trung tâm tiếng Nhật tại Đà Nẵng. Nhờ trình độ tiếng Nhật và nghiệp vụ sư phạm tốt, Mai nhanh chóng trở thành một trong những giáo viên giỏi, được nhiều học viên yêu quý. Công việc ổn định giúp Mai ổn định cuộc sống, phụ giúp gia đình và tiếp tục gắn bó lĩnh vực mà mình từng trải qua.
Xu hướng mới của lao động Việt sau khi hết hợp đồng Nhật
Trước đây, phần lớn thực tập sinh Việt Nam sau khi hoàn thành 3 năm hợp đồng đều quay trở về nước và tìm việc tại Việt Nam. Tuy nhiên, vài năm gần đây, xu hướng đã thay đổi rõ rệt khi ngày càng nhiều người lựa chọn con đường mới sau khi kết thúc chương trình thực tập.
Theo thống kê của Cục Quản lý lao động ngoài nước, tính đến cuối năm 2024, khoảng 35–40% thực tập sinh Việt đủ điều kiện chuyển sang visa Kỹ năng đặc định, tiếp tục làm việc hợp pháp tại Nhật. Trong khi đó, số còn lại chia đều cho nhóm về nước và tham gia thị trường khác như Đức, Đài Loan hay Hàn Quốc. Những quốc gia đang mở rộng chương trình tiếp nhận lao động có tay nghề.
Xu hướng này cho thấy người lao động Việt Nam ngày càng chủ động, linh hoạt và có tầm nhìn dài hạn hơn trong việc định hướng sự nghiệp, thay vì chỉ giới hạn trong lựa chọn “đi Nhật – về nước” như trước đây.
Chính vì vậy, giải đáp băn khoăn “hết hợp đồng nên về Việt Nam hay ở lại Nhật” chọn ở lại Nhật nếu các bạn mong muốn nâng cao tay nghề và tăng thu nhập. Còn những bạn định hướng gần gũi gia đình thì trở về quê hương lập nghiệp.
👉 Tìm hiểu điều kiện chuyển tokutei dành cho TTS đang ở Nhật
4 yếu tố cá nhân quyết định lựa chọn ở lại hay về nước
Kết thúc thời gian làm việc ở Nhật, mỗi thực tập sinh sẽ có hướng đi khác nhau. Việc hết hợp đồng nên về Việt Nam hay ở lại Nhật phụ thuộc vào hoàn cảnh và mục tiêu riêng của từng người. Dưới đây là 4 yếu tố cá nhân quyết định:
Mục tiêu nghề nghiệp dài hạn
Kế hoạch tương lai là yếu tố ảnh hưởng lớn đến lựa chọn sau khi kết thúc hợp đồng. Các bạn muốn mở rộng kinh nghiệm quốc tế, trau dồi kỹ năng chuyên môn nên tiếp tục làm việc tại Nhật để phát triển sự nghiệp. Trong khi đó, những người đặt mục tiêu xây dựng công việc ổn định hoặc khởi nghiệp tại quê hương sẽ ưu tiên quay về. Hướng đi của mỗi người phản ánh rõ tư duy và cách họ định hình con đường lâu dài cho bản thân.
Tình hình tài chính và nhu cầu tích lũy
Những bạn chưa đạt được mục tiêu tiết kiệm, còn nợ hoặc muốn tích lũy thêm vốn thường chọn ở lại làm việc theo diện Tokutei Ginou để kiếm thu nhập. Ngược lại, khi đã sở hữu khoản tiết kiệm đủ lớn, nhiều bạn quyết định về nước để đầu tư, kinh doanh. Như vậy, tình hình tài chính cũng ảnh hưởng đến quyết định của hầu hết thực tập sinh sau khi hết hợp đồng.
Sức khỏe và khả năng thích nghi
Môi trường làm việc tại Nhật nổi tiếng với cường độ cao, yêu cầu khắt khe và áp lực về thời gian. Khi đã trải qua vài năm làm việc, nhiều thực tập sinh khó duy trì nhịp sống khắt khe như trước. Bên cạnh đó, yếu tố thời tiết, ẩm thực và khác biệt văn hóa cũng ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng thích nghi lâu dài. Vì vậy, các bạn thường lựa chọn quay về Việt Nam để ổn định cuộc sống.
Yếu tố gia đình và cảm xúc cá nhân
Sau nhiều năm làm việc bên Nhật, không ít thực tập sinh cảm thấy nỗi nhớ nhà và nhu cầu đoàn tụ ngày càng lớn. Việc muốn dành thời gian cho cha mẹ, lập gia đình khiến nhiều người chọn trở về. Đây là yếu tố cảm xúc mang sức ảnh hưởng mạnh nhất.
👉 Xem ngay: Đi Nhật về làm gì? Top 10 việc lương cao
Kế hoạch 90 ngày trước khi hết hạn hợp đồng
Trước khi kết thúc hợp đồng, 90 ngày cuối là khoảng thời gian quan trọng để thực tập sinh rà soát lại toàn bộ giấy tờ, chuẩn bị kế hoạch cá nhân và đưa ra quyết định rõ ràng cho chặng đường tiếp theo. Việc chủ động sắp xếp từ sớm giúp tránh rủi ro về visa, tài chính và đảm bảo quá trình bàn giao diễn ra suôn sẻ, đúng quy định.
Bước 1: Kiểm tra thời hạn visa và thông báo với nghiệp đoàn
Khoảng 3 tháng trước khi hết hợp đồng, bạn hãy kiểm tra kỹ thời hạn visa trên thẻ lưu trú. Nếu visa sắp hết, bạn cần báo cho nghiệp đoàn để họ hướng dẫn thủ tục gia hạn hoặc chuẩn bị hồ sơ về nước.
Ví dụ thực tế: Bạn Đỗ Mạnh Hùng – TTS ngành điện tử tại Aichi phát hiện visa của mình hết hạn trước hợp đồng 20 ngày. Nhờ phát hiện kịp thời và thông báo sớm, nghiệp đoàn đã giúp Hùng gia hạn kịp thời, tránh tình trạng quá hạn cư trú.
Bước 2: Hoàn thiện thủ tục và hồ sơ cá nhân
Các bạn hãy dành thời gian kiểm tra toàn bộ giấy tờ cá nhân và bắt đầu hoàn thiện dần, tránh để dồn vào phút chót.
TTS Trịnh Đình Quang chia sẻ: “Mình cứ nghĩ chỉ cần hết hợp đồng là về nước. Cho đến lúc nghiệp đoàn hỏi giấy chứng nhận hoàn thành thực tập với giấy thuế, mình mới biết mình chưa chuẩn bị gì. Lúc đó phải gấp rút xin lại giấy tờ, vừa mất thời gian vừa lo lắng. Đây chính là bài học quý giá cho mình”.
Bước 3: Cân nhắc hướng đi sau khi kết thúc hợp đồng
Thực tập sinh nên dành thời gian đánh giá lại mục tiêu cá nhân sau ba năm làm việc. Từ đó dễ dàng quyết định nên về nước đoàn tụ gia đình hay ở lại Nhật.
Chia sẻ của TTS Phạm Văn Tùng (ngành thực phẩm – Hiroshima): “Những tháng ngày gần hết hợp đồng, mình bắt đầu suy nghĩ nghiêm túc việc có nên ở lại Nhật hay không. Mình thích môi trường làm việc, lương ổn định, nên quyết định tìm hiểu chương trình visa Tokutei Ginou. Ban đầu nghe nói phải thi kỹ năng và tiếng Nhật, mình thấy hơi lo, nhưng được nghiệp đoàn động viên và hướng dẫn đăng ký. Nhờ chuẩn bị sớm, mình thi đỗ ngay lần đầu và tiếp tục gắn bó công việc tại Nhật”.
Bước 4: Chuẩn bị tài chính
Các bạn cần lên kế hoạch chi tiêu rõ ràng cho 3 tháng cuối để tránh phát sinh nợ hoặc thiếu tiền cho những khoản bắt buộc. Việc lập kế hoạch sớm giúp bạn chủ động và yên tâm trong những ngày cuối ở Nhật.
Bạn Lê Văn Minh bắt đầu ghi ra danh sách tất cả chi phí cần thanh toán, chia lương hàng tháng ra từng phần: 5 Man cho chi tiêu, 3 Man để dành vé máy bay, 2 Man cho phí dọn ký túc. Nhờ vậy đến ngày về, Minh chủ động được toàn bộ tài chính và vẫn còn dư một khoản để mang về Việt Nam.
Bước 5: Giữ tác phong và thái độ chuyên nghiệp đến ngày cuối cùng
Dù hợp đồng sắp kết thúc, bạn vẫn cần duy trì tinh thần làm việc nghiêm túc, đúng giờ, tuân thủ nội quy như những ngày đầu. Điều này không chỉ giúp bạn giữ được uy tín cá nhân mà còn tạo ấn tượng tốt với công ty và nghiệp đoàn.
TTS Đỗ Hoàng Lan chia sẻ: “Càng gần ngày hết hợp đồng, mình càng cố gắng làm việc chỉn chu hơn. Mình nghĩ, ba năm qua công ty đã dạy mình nhiều điều, nên dù sắp về vẫn phải làm hết trách nhiệm. Khi hoàn thành ngày làm cuối cùng, mình cảm thấy nhẹ nhõm và tự hào vì đã khép lại hành trình ba năm một cách trọn vẹn”.
Lời kết
Hành trình XKLĐ tại Nhật khép lại cũng là lúc mỗi thực tập sinh bắt đầu suy nghĩ cho bước tiếp theo của mình. Dù hết hợp đồng nên về Việt Nam hay ở lại Nhật, điều quan trọng là giữ tâm thế chủ động, chuẩn bị đầy đủ giấy tờ và kế hoạch cá nhân. Khi có định hướng rõ ràng, bạn dễ dàng đưa ra lựa chọn phù hợp nhất cho tương lai.
