Ngay khi đặt chân sang Đức, nhiều du học sinh dễ bị choáng ngợp bởi sự khác biệt trong cách sống, giao tiếp và sinh hoạt hằng ngày. Từ việc đúng giờ, quy định nghiêm ngặt cho đến chuyện phải tự lập hoàn toàn – tất cả đều khác xa so với thói quen ở Việt Nam. Những thay đổi này chính là “cú sốc văn hóa ở Đức” khiến không ít bạn cảm thấy bỡ ngỡ trong giai đoạn đầu. Nếu không chuẩn bị, cú sốc ấy có thể trở thành áp lực và rào cản hội nhập. Nhưng nếu hiểu rõ từ sớm, bạn sẽ dễ dàng thích nghi và biến du học thành trải nghiệm đáng nhớ.
Văn hóa đúng giờ
Nội dung bài viết
Một trong những cú sốc văn hóa ở Đức mà du học sinh Việt Nam thường gặp chính là văn hóa đúng giờ. Tại Đức, đúng giờ được xem như một chuẩn mực xã hội, thể hiện sự tôn trọng đối với người khác và tính chuyên nghiệp trong công việc, học tập.
Người Đức thường xây dựng thói quen lên kế hoạch chi tiết cho lịch trình hằng ngày. Chỉ cần đến muộn khoảng 5–10 phút mà không báo trước, đối phương có thể đánh giá bạn thiếu trách nhiệm.
Chính vì vậy, du học sinh Việt khi mới sang Đức cần rèn luyện thói quen đến sớm hơn ít nhất 10 phút để kịp chuẩn bị. Đồng thời luôn chủ động thông báo ngay nếu gặp tình huống bất ngờ xảy ra khiến bạn không thể đến đúng giờ.
Quy định và luật lệ nghiêm ngặt
Khi đặt chân sang Đức, nhiều du học sinh Việt Nam bất ngờ vì cuộc sống nơi đây được quản lý bằng hệ thống quy định và luật lệ chặt chẽ. Chính sự khác biệt này dễ trở thành cú sốc văn hóa ngay từ những ngày đầu hội nhập. Cụ thể như sau:
– Luật giao thông: Sang đường đúng vạch, không được vượt đèn đỏ dù đường vắng. Người đi xe đạp cũng phải tuân thủ đèn tín hiệu và làn đường riêng.
– Đăng ký cư trú: Chuyển đến chỗ ở mới đều phải đăng ký địa chỉ tại cơ quan địa phương trong vòng 14 ngày.
– Phân loại rác: Rác phải được chia chính xác theo từng loại (giấy, nhựa, hữu cơ, rác thường). Nếu làm sai, bạn có thể bị nhắc nhở hoặc phạt tiền.
– Bảo hiểm y tế bắt buộc: Sinh viên bắt buộc phải tham gia bảo hiểm y tế và tuân thủ nghĩa vụ đóng thuế theo quy định.
– Giờ yên tĩnh: Từ 22h đến 6h sáng, mọi người phải giữ trật tự, không gây ồn ào ảnh hưởng đến mọi người xung quanh.
👉 Tìm hiểu: các ngày nghỉ lễ ở Đức Cập nhật mới nhất 2025
Văn hóa giao tiếp
Tại Việt Nam, cách trò chuyện thường mang tính thân mật, dễ dãi, đôi khi vòng vo hoặc nói tránh để giữ hòa khí. Ngược lại, người Đức nổi tiếng với sự thẳng thắn trong giao tiếp. Họ thường đi thẳng vào vấn đề, nói rõ ràng điều mình nghĩ mà không cần dùng nhiều lời mở đầu hay câu nói xã giao. Với người mới sang, đặc biệt là du học sinh, điều này dễ gây cảm giác lạnh lùng hoặc khó gần.
Câu chuyện thực tế của du học sinh Đức Bùi Công Nam:
Nam kể lại một lần đi làm thêm tại quán ăn nhanh ở Berlin. Trong ca làm, quản lý thấy Nam dọn bàn khá chậm nên ngay lập tức nói thẳng: “Tốc độ thế này là không chấp nhận được, bạn phải làm nhanh hơn”. Ban đầu, Nam khá sốc văn hóa tại Đức. Bởi tại Việt Nam, lời nhắc thường nhẹ nhàng hoặc nói riêng để tránh mất mặt. Nhưng sau vài tuần, Nam nhận ra đó chỉ là phong cách giao tiếp của người Đức. Họ nhìn thấy vấn đề ở đâu sẽ góp ý trực tiếp ngay lúc đó, để công việc được cải thiện nhanh chóng.
Nam chia sẻ rằng trải nghiệm này giúp bạn hiểu một điều quan trọng. Ở Đức, thẳng thắn không phải là thiếu tôn trọng mà là cách thể hiện sự minh bạch và hiệu quả. Nếu biết đón nhận, du học sinh sẽ tiến bộ nhanh và được đánh giá cao.
Văn hóa dùng tiền mặt
Trong khi Việt Nam ngày càng phổ biến thanh toán qua thẻ, ví điện tử hay QR code, thì tại Đức tiền mặt vẫn giữ vai trò quan trọng trong đời sống hằng ngày. Do đó, các bạn du học sinh cần nắm một vài thông tin về văn hóa dùng tiền mặt ở đất nước này. Cụ thể như sau:
– Tiền mặt phổ biến ở mọi nơi: Nhiều quán ăn nhỏ, cửa hàng tạp hóa, thậm chí cả tiệm bánh hay quán cà phê chỉ chấp nhận tiền mặt, không có máy quẹt thẻ.
– Thanh toán tối thiểu bằng thẻ: Một số cửa hàng lớn có cho quẹt thẻ, nhưng thường yêu cầu hóa đơn tối thiểu (ví dụ 10 EUR trở lên).
– Mang tiền mặt đủ dùng: Luôn chuẩn bị sẵn sàng 20–50 EUR trong ví cho các chi tiêu lặt vặt, tránh tình huống không thanh toán bằng tiền mặt khi mua hàng.
– Tiền mặt gắn với sự kiểm soát chi tiêu: Nhiều người Đức vẫn tin rằng dùng tiền mặt giúp quản lý chi tiêu tốt hơn, thay vì thanh toán vô hình qua thẻ.
Đối với du học sinh Việt, làm quen với văn hóa dùng tiền mặt giúp các bạn tránh được những tình huống khó xử, đồng thời thích nghi nhanh hơn với cuộc sống bên Đức.
👉 Tìm hiểu: Chi phí sinh hoạt của du học sinh Đức là bao nhiêu?
Văn hóa tự lập
Khi sống tại Việt Nam, phần lớn sinh viên thường được gia đình hỗ trợ từ ăn uống, sinh hoạt đến tài chính. Nhưng bên Đức, tinh thần tự lập được xem là điều hiển nhiên, thậm chí là tiêu chuẩn để trưởng thành. Điều này đồng nghĩa với việc du học sinh phải tự lo toàn bộ cuộc sống hằng ngày. Từ việc nấu ăn, mua sắm, đi chợ, làm thủ tục giấy tờ cho đến quản lý tài chính cá nhân.
Ban đầu, sự thay đổi này có thể gây choáng ngợp, bởi ngoài việc học, nhiều bạn còn phải làm thêm để trang trải chi phí sinh hoạt. Tuy nhiên, chính môi trường này lại rèn luyện cho du học sinh kỹ năng quản lý thời gian, biết cân đối giữa học tập và làm việc cũng như học cách tự giải quyết vấn đề khi gặp khó khăn.
Văn hóa tự lập ở Đức không có nghĩa là sống tách biệt hay cô đơn, mà là mỗi bạn đều có trách nhiệm với bản thân và tôn trọng sự độc lập của người khác. Sau khoảng thời gian làm quen, du học sinh cảm thấy mình trưởng thành nhanh chóng, tự tin hơn trong cuộc sống và dễ dàng hội nhập.
Văn hóa “đóng cửa sớm”
Quốc gia Đức các cửa hàng, siêu thị và thậm chí cả nhà hàng thường đóng cửa rất sớm, đặc biệt vào buổi tối và cuối tuần. Nếu ở Việt Nam, bạn có thể dễ dàng mua sắm lúc 9–10 giờ tối, tại Đức nhiều nơi đã đóng cửa từ 7–8 giờ tối và chủ nhật hầu hết các cửa hàng đều nghỉ. Điều này xuất phát từ thói quen sinh hoạt chú trọng cân bằng cuộc sống và quy định lao động nghiêm ngặt của người Đức.
Du học sinh Việt mới sang, việc không kịp mua nhu yếu phẩm hay bất ngờ thấy cả thành phố ngủ yên vào tối chủ nhật có thể gây bất tiện và khó thích nghi. Tuy nhiên, đây cũng là cách để hiểu rõ hơn về sự tôn trọng giờ giấc, quyền nghỉ ngơi và lối sống lành mạnh mà xã hội Đức duy trì.
Chia sẻ thực tế từ Nguyễn Huyền Trang – một du học sinh tại Đức:
“Ngày đầu mới sang, mình chủ quan không đi mua đồ ăn trước cuối tuần. Đến chủ nhật thì siêu thị và cửa hàng đều đóng cửa, chỉ có vài tiệm ăn nhanh mở. Mình nhớ đã phải ăn mì gói suốt cả ngày hôm đó. Sau lần đó, mình rút kinh nghiệm, luôn tranh thủ đi siêu thị vào thứ bảy để chuẩn bị đầy đủ đồ. Giờ nghĩ lại thấy vừa buồn cười, vừa là một bài học đáng nhớ để hiểu rõ văn hóa Đức.”
👉 Chia sẻ kinh nghiệm tìm thuê nhà ở Đức giá rẻ khi mới sang học nghề
Cách vượt qua cú sốc văn hóa tại Đức
Sang Đức du học, khác biệt văn hóa là điều khó tránh khỏi và dễ khiến bạn bỡ ngỡ. Tuy vậy, cú sốc văn hóa ở Đức hóa hoàn toàn có thể vượt qua nếu các bạn biết cách giải quyết. Dưới đây là 4 gợi ý thực tế dành cho du học sinh. Tham khảo ngay.
Chuẩn bị tâm lý và kiến thức trước khi sang
Tìm hiểu trước về văn hóa, thời gian làm việc, thói quen sinh hoạt của người Đức giúp các bạn đỡ bối rối khi mới đến. Nhờ đó, khi gặp tình huống bất ngờ các bạn nhanh chóng xử lý đơn giản, hiệu quả.
Chủ động kết bạn và mở rộng mối quan hệ
Tham gia hội sinh viên, câu lạc bộ hoặc các hoạt động ngoại khóa cũng giúp du học sinh tìm kiếm nhiều bạn bè, bớt cô đơn và nhanh chóng hòa nhập vào nhịp sống mới.
Giữ thói quen sinh hoạt lành mạnh
Ăn uống khoa học, tự nấu ăn, tập thể dục thường xuyên là gợi ý giúp bạn vừa tiết kiệm, vừa duy trì sức khỏe và tinh thần tích cực trong giai đoạn đầu mới qua Đức.
Giữ liên lạc với gia đình và tìm hỗ trợ khi cần
Thường xuyên gọi điện, nhắn tin hay video call với gia đình không chỉ giúp bạn có thêm động lực, mà còn là cách chia sẻ cảm xúc, giải tỏa áp lực tinh thần. Nếu gặp khó khăn, hãy tìm đến thầy cô, bạn bè, hoặc các dịch vụ hỗ trợ sinh viên để nhận được lời khuyên kịp thời.
👉 Xem thêm: Những cú sốc văn hóa ở Đức – Du học sinh cần biết
Lời khuyên cho bạn sắp sang Đức: Đừng sợ, hãy chuẩn bị
Con đường du học Đức không phải quá dễ dàng, nhưng những trải nghiệm bạn nhận được vô cùng quý giá. Điều quan trọng nhất là bạn không nên quá lo lắng hay sợ hãi trước cú sốc văn hóa ở Đức và môi trường mới. Thay vào đó, các bạn nên dành thời gian tìm hiểu và chuẩn bị kỹ lưỡng từ giấy tờ, tài chính, kiến thức ngôn ngữ đến tâm lý thích nghi.
Những điều này giúp các bạn tự tin hơn, đón nhận mọi thử thách như một cơ hội để trưởng thành. Cuối cùng các bạn hãy nhớ, nỗi lo chỉ là tạm thời, còn kinh nghiệm và bài học tích lũy khi du học Đức chính là hành trang theo bạn suốt đời.
